Dipcadi
Dipcadi serotinum
Asparagaceae Hyacinthaceae
Nom en français : Dipcadi.
Descripcioun :Aquesto meno de jacinte trachis dins li roucas e li tepiero seco dins la valado dóu Rose. Se recounèis à si pichòti campaneto brunello que se duerbon pulèu tardieramen en mai e jun.
Usanço :Li bedouin d'Egito acampon la cabosso (ié dison borreit) pèr la manja. Au nostro es uno planto proutejido qu'èi proun raro, couneigudo soulamen dins la valado dóu Rose.
Port : Erbo
Taio : 20 à 50 cm
Fueio : costo paralèlo
Tipe bioulougico : Geoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Dipcadi
Famiho : Asparagaceae
Famiho classico : Hyacinthaceae
Ordre : Aspargales
Coulour de la flour :
Brunello
Petalo : 6
Ø (o loungour) flour : 10 à 15 mm
Flourido : Printèms
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 1200 m
Aparado :
Vo
Abriéu à jun
Liò : Roucas
- Tepiero
- Duno
Estànci : Termoumediterran à Subaupen
Couroulougi : Estenoumediterrano-Ouest
Ref. sc. : Dipcadi serotinum (L.) Medik., 1790
Genciano
Gentiana lutea
Gentianaceae
Àutri noum : Genciàna, Jansano, Sensano, Baselico.
Noms en français : Gentiane jaune, Grande Gentiane.
Descripcioun :La genciano es uno grando erbo que trachis dins li pasquié de mountagno. I'a pas pèr s'engana, pamens s'acampas sa racino, avisas-vous que siegue pas de varaire, Veratrum album forço empouisounanto ! La genciano a li fueio óupousado au contro dóu varaire que soun alterno.
Usanço :Es uno planto bèn couneigudo pèr èstre subretout vertuouso dins li proublèmo de digestioun. Sa racino s'emplego pèr adouba d'aigarden (coume la Suze). Se pòu bouta direitamen la racino dins de vin blanc pèr n'en faire d'aperitiéu o de digestiéu quouro sias "stoumaga". Pamens "lou vin de sensano es amar que te fa pua'n'ase pèr la chaminèio ! (in J.-L. Domenge, LMT op.cit. p. 59).
Port : Grando erbo
Taio : 80 à 150 cm
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Gentiana
Famiho : Gentianaceae
Ordre : Gentianales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 5 cm
Flourido :
Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 100 à 2200 m
Aparado : Noun
Juliet à setèmbre
Liò : Pasquié
- Prado umido
- Bos clar
Estànci : Mountagnard à Subaupen
Couroulougi : Ouroufito-Sud-Éuropenco
Ref. sc. : Gentiana lutea L., 1753